انواع محیط های کشت:

• ساده :دراین محیط ها باکتری هایی رشد می کنند که نیاز غذایی حداقل دارند .مثلاً در نوترین، استاف رشد می کند.
• غنی شده: باکتری هایی رشد می کنند که نیازبه  غذاهای مقوی تر دارند. برای غنی کردن روی محیط پایه، مواد غذایی دیگری اضافه می کنیم .مثل محیط کشت بلاد آگار(خون افزوده می شود)
• اختصاصی : در این نوع از محیط های کشت موادی (مثلا آنتی بیوتیک خاص، رنگ ، املاح صفراوی و...) وجود دارد تا مانع رشد برخی از باکتری ها شود وآن را برای رشد گروه خاصی از باکتری ها مختص نماید. به طور مثال:

 استرپ می تواند در محیط کشت بلاد آگار که با کریستال ویوله اختصاصی شده رشد کندولی استاف نمی تواند رشد نماید.

 اشرشیا کلای چون گرم منفی است می توان در محیط کشت    EMB(ائوزین متیلن بلو) آن را از بقیه گروه های باکتری ها جدا کرد ، چون می تواند در EMB رشد کند.

• افتراقی: باکتری هایی که در این محیط کشت رشد می کنند را می توان از نظر برخی مشخصات از هم تفکیک نمود.

 مثلاً EMB در عین حال که محیط کشت اختصاصی جهت باکتری های گرم منفی است محیط کشت افتراقی نیزمی باشد.در  این محیط باکتری های گرم منفی لاکتوز مثبت مانند اشرشیا کلای، کلنی رنگی و باکتری های گرم منفی لاکتوز منفی ، کلنی شفاف ایجاد می کنند.

• انواع دیگری ازمحیط های کشت نیز وجود دارد مانند: محیط کشت غنی کننده ، محیط کشت ترانسپورت و...

آماده سازی  واستریل کردن محیط های کشت میکروبی

    معمولاً مواد محیط های کشت مختلف به صورت پودر های آماده در ظروفی به طور تجاری تهیه شده اند وقابل خریداری ودر دسترس می باشند. فرمولاسیون ونحوه آماده سازی هر محیط کشت  بر روی برچسب ظروف مربوطه نوشته شده است.

در این جا به عنوان نمونه، به نحوه آماده سازی محیط کشت نوترین آگار می پردازیم.

 * نحوه آماده سازی محیط کشت N. A (نوترین آگار):

8/2گرم ماده نوترین آگار را در 100سی سی آب مقطر حل کرده ودر ارلن استریل می ریزیم. معمولاً حجم ارلن باید دوبرابر حجم محلول محیط کشت باشد که در زمان حرارت وبه جوش آمدن، سرریز نگردد. آگار در 94 درجه سانتی گراد حل می شود، پس برای انحلال کامل آن باید محلول را تا حد جوشیدن حرارت دهیم. بهترین روش برای جلوگیری از ته گرفتن محیط کشت وانحلال بهینه، قرار دادن آن در بن ماری جوش است. حرارت دادن باید تا شفاف شدن کامل محلول ادامه یابد. پس از آن درب ارلن رابا فویل آلومینیومی یا پنبه یا گاز استریل مسدود می نماییم وجهت استریل کردن کامل، ارلن را در اتوکلاو قرار می دهیم.

(اگر محیط کشت براث (مایع) بود بایستی محلول را مستقیماً در لوله آزمایش ریخته، درب آنها را با پنبه استریل مسدود ودر اتوکلاو قرار دهیم.)

ارلن محتوی محیط کشت شفاف شده رادر اتوکلاو در دمای 121 درجه درفشار15پوند(2اتمسفر) به مدت15 الی 20 دقیقه قرارداده وقتی دما به50 درجه رسید آن را از اتوکلاوخارج می نماییم در کنار شعله به پلیت های استریل انتقال می دهیم به طوری که حدوددوسوم حجم پلیت را پرکند وبلافاصله درب پلیت ها را می بندیم.پس از جامد شدن محیط کشت که چند دقیقه ای طول می کشد ، محیط مذکور جهت انتقال میکروب ها وکشت آنها آماده است.

*اجرای تکنیک رنگ آمیزی گرم

برای انجام این بخش از فعالیت ها از دونمونه کشت یافته اشرشیا کلای (نمونه ای از باکتری های گرم منفی ) واستافیلوکوکوس اورئوس (نمونه ای از باکتری های گرم مثبت ) استفاده شد.

مراحل کار به ترتیب:

1- استریل کردن لوپ روی شعله2- برداشتن نمونه با لوپ3- گسترش روی یک لام تمیز 4- فیکس کردن کنار شعله 5- افزودن کریستال ویوله به مدت یک دقیقه 6- شستشو با آب مقطر 7- افزودن لوگول به مدت یک دقیقه

8- شستشو با آب مقطر 9- افزودن الکل استن به مدت 10-15 ثانیه 10- شستشو با آب مقطر 11- افزودن سافرانین (یا فوشین) به مدت 30-45 ثانیه 12- شستشو با آب مقطر، خشک کردن ومشاهده در زیر میکروسکوپ(پس از رنگ آمیزی گرم باکتری های گرم مثبت به رنگ بنفش یا آبی و باکتری های گرم منفی به رنگ قرمز یا صورتی مشاهده می شوند.)

محیط کشت آگار شکلاتی Chocolate agar plate

Use : For the isolation and cultivation of a variety of fastidious microorganism

Control organisms

Hemophilus influenzae and Neisseria gonorrhoeae : Good growth

Incubate : CO₂ ,35° C ,24 hr

Shelf life : 4 weeks