چرا میوهها پس از بریدن قهوه ای می شوند؟
وقتی شما یک سیب را از وسط به دو نیم تقسیم میکنید، آن سطحی که در معرض هوای محیط قرار میگیرد با اکسیژن موجود در هوا واکنش نشان داده و در نتیجه آن سطح به تدریج قهوهای رنگ میشود.
بسیاری از میوهها، و سبزیجات نظیر سیب، گلابی، موز، هلویا سیبزمینی دارای آنزیمی به نام پلیفنول اکسیداز یا تیروزیناز هستند که با اکسیژن موجود در هوا و همچنین فنولهای حاوی آهن که در این نوع محصولات وجود دارد واکنش میدهند. واکنش اکسیداسیون سبب ایجاد نوعی زنگزدگی در سطح این محصولات می شود.
با برش میوه یا ایجاد هر گونه خراشی در سطح آن، سلولهای تشکیلدهنده بافت درونی میوه آسیب دیده و در نتیجه اکسیژن موجود در هوا با آنزیم و دیگر فرآوردههای شیمیایی موجود در این سلولها که به سطح میوه راه یافتهاند واکنش میدهد و پس از انجام این واکنش شیمیایی، رسوبات قهوهای رنگ زنگ مانندی در سطح برش خورده یا خراشیده شده دیده خواهد شد.
روش های جلوگیری از تغییر رنگ میوهه
اگر بخواهیم از انجام این واکنش جلوگیری کنیم، باید بتوانیم سرعت آن را کاهش دهیم و آنزیم واکنش دهنده را غیر فعال کنیم.
یکی از این روشهای جلوگیری، پخت ماده غذایی است. فرآیند پخت سبب غیرفعال شدن آنزیم موجود در سلول آسیب دیده در سطح میوه خواهد شد.
روش دیگر افزودن آب لیموترش یا نوعی اسید دیگر در سطح برشخورده است. با استفاده از این روش میتوان میزان اسیدیته سطح میوه را افزایش داد و به این ترتیب سرعت انجام واکنش اکسیداسیون کاهش خواهد یافت
شاید نتیجه موثر قرار دادن خلالهای سیبزمینیدر آب به منظور جلوگیری از تغییر رنگ آن را تجربه کرده باشید. قرار دادن برشهای میوه در آب یا قرار دادن آن در محفظهای خالی از هوا، میزان اکسیژن موجود در محیط اطراف را کاهش داده و مانع از ایجاد رسوبات قهوهای رنگ روی سطح میوه خواهد شد.
افزودن برخی از مواد نگهدارنده شیمیایی مانند دیاکسید سولفور نیز مانع از انجام این واکنش خواهد شد.
جالب است بدانید که اگر برای بریدن یا پوست کندن میوهها از کاردهایی استفاده کنید که دچار خوردگی شیمیایی شدهاند، یا از جنس فولاد با کیفیت پایین هستند، با افزایش میزان نمکهای آهن مورد نیاز برای انجام این واکنش، نسبت و مقدار زنگزدگی در سطح میوه افزایش خواهد یافت.
با توجه به آنچه گفته شد میتوان به این نتیجه رسید که علاوه بر این که میزان اکسیژن آزاد موجود در محیط میتواند فساد ناشی از اکسیداسیون آنزیمها در سطح میوه را افزایش دهد، افزودنیهای شیمیایی اسیدی و بازی نیز میتوانند بر کاهش یا افزایش سرعت انجام واکنش تاثیرگذار باشند.
قارچ نیز از دیگر فرآوردههایی است که پس از قرار گرفتن در هوای آزاد به تدریج تیره رنگ می شود و به همین علت معمولا برای جلوگیری از سیاه شدن آن، قدری آب لیمو در سطح این ماده غذایی می افزایند.