وقتی کنسروها خطرناک می‌شوند

با پیشرفت صنایع غذایی، طیف گسترده‌ای از غذاهای کنسروی ظهور پیدا کرد و راهی آسان برای استفاده از موادغذایی گوناگون به ارمغان آورد.

این روزها مصرف کنسرو به دلیل در دسترس بودن و استفاده ی آسان، روز به روز افزایش یافته و این در حالی است که به تازگی شاهد نسل جدیدی از این کنسروها که حاوی غذاهای سنتی ایرانی هستند نیز هستیم، اما باید در نظر داشت با وجود تمام این مزایا، در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی، این گونه محصولات می‌توانند فوق‌العاده خطرناک باشند.

میکروب "کلستریدیوم بوتولینوم" یا همان "بوتولیسم" در شرایطی که اکسیژن وجود نداشته باشد، می‌تواند سمی کشنده ترشح کند که مقدار کمتر از 2/0 میکروگرم آن قادر به کشتن یک فرد بالغ است. داخل قوطی کنسروهای مواد غذایی چون سبزیجات، گوشت و غذاهای دریایی اکسیژن ندارند.

علائم مسمومیت که ممکن است بعد از 12 تا 36 ساعت بعد از خوردن سم ظاهر شوند، شامل سستی، خستگی، سردرد، گیجی، اشکال در بلع و تکلم، اختلال بینایی (دوبینی)‌ و یبوست هستند که نهایتا به مرگ بر اثر فلج شدن عضلات دستگاه تنفسی منجر خواهند شد و چنانچه بیمار با تشخیص به موقع، مورد درمان قرار گیرد، بهبود به کندی اتفاق خواهد افتاد.

چه باید کرد؟

- سم این میکروب با جوشاندن کنسرو به مدت 15 تا 20 دقیقه از بین می‌رود. قوطی کنسرو را در ظرف محتوی آب قرار دهید، طوری که آب کاملا قوطی را احاطه کند. باید توجه داشت که زمان 20 دقیقه از شروع جوشیدن آب محاسبه می‌شود.

- هرگز قوطی را مستقیم روی شعله اجاق گاز قرار ندهید؛ زیرا میکروب به طور کامل از بین نمی‌رود و حرارت مستقیم منجر به ترکیدن قوطی کنسرو و پاشیدن محتویات داخل آن به اطراف می‌شود.

- قبل از جوشاندن قوطی کنسرو، در آن نباید متورم باشد. تورم نشان‌دهنده وجود میکروب است. (البته قوطی بعد از جوشاندن متورم می‌شود.)

- قوطی کنسرو باید کاملا سالم و فاقد هرگونه نشتی باشد. از مصرف کنسروهایی که لعاب داخلی قوطی آن خورده شده، خودداری کنید.

- از نگهداری قوطی کنسرو در یخچال‌ و محیط‌های مشابه اجتناب کنید، زیرا رطوبت موجود در یخچال می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی و ایجاد آلودگی میکروبی و فساد باکتریایی در کنسرو گردد. همچنین باقیمانده محتوی کنسرو را در ظروف شیشه‌ای و در یخچال نگهداری کنید.

- از مصرف کنسروهایی که تغییر رنگ، طعم و بو داده‌اند، خودداری کنید و از خرید کنسروهایی که فاقد تاریخ و شماره پروانه بهداشتی هستند، اجتناب کنید.

- اگر در مسافرت یا ماموریت‌های کاری، قصد استفاده از محصولات کنسروی را دارید، قبل از عزیمت به تعداد مورد نیاز آنها را خریداری کرده و بجوشانید تا در مسافرت با مشکل جوشاندن مواجه نشوید.

* نکته:

برخی افراد به تصور اینکه سم بوتولینوم تنها در کنسرو ماهی وجود دارد، از جوشاندن کنسروهای دیگر خودداری می‌کنند. قابل ذکر است این سم در تمامی کنسرو سبزیجات، گوشت، خاویار، غذاهای مختلف دریایی و ... وجود دارد. تنها میوه‌ ها که به صورت شربت کنسرو می‌شوند، جزو این دسته نیستند.

ناگفته نماند این سم بسیار خطرناک است و بسیاری از افراد در نتیجه مزه کردن غذاهای آلوده و فاسد، جان خود را از دست داده اند.